Zastosowanie N-acetylocysteiny (NAC) w PCOS
N-acetylocysteina (NAC) jest pochodną N-acetylową aminokwasu L-cysteiny. NAC działa przeciwzapalnie, ponieważ jest prekursorem glutationu, silnego antyoksydantu. NAC znalazła zastosowanie jako antidotum na zatrucie paracetamolem, jednak coraz więcej doniesień naukowych opisuje wpływ NAC na poprawę płodności u kobiet z Zespołem Policystycznych Jajników oraz często towarzyszącej temu zespołowi insulinooporności. Zespół Policystycznych Jajników (PCOS) Niepłodność charakteryzuje się niemożnością […]
Zespół Policystycznych Jajników (PCOS)
Niepłodność charakteryzuje się niemożnością zajścia w ciążę w ciągu roku, mimo regularnych stosunków płciowych. Przyczyną niepłodności może być czynnik męski, żeński lub mieszany. Najczęstszą przyczyną niepłodności u kobiet są zaburzenia owulacji (35-40%), z których prym wiedzie Zespół Policystycznych Jajników (PCOS). PCOS wiąże się również z powikłaniami ciąży, takimi jak nawracająca utrata ciąży (RPL).Stan zapalny w PCOS
U kobiet cierpiących na PCOS obserwuje się zaburzenia równowagi oksydacyjno-przeciwutleniającej, a ten stres oksydacyjny jest spowodowany różnymi nieprawidłowościami metabolicznymi, takimi jak otyłość, hiperinsulinemia i dyslipidemia. Markery zapalne stymulują produkcję androgenów w jajnikach, prowadząc do hiperandrogenizmu, a tym samym wiążą PCOS z zapaleniem . TNF-α (cytokina prozaplana) jest znanym mediatorem insulinooporności . Dlatego w nabłonku jajnika tworzy się błędne koło, w wyniku którego powstają torbiele, pęcherzyki jajnikowe niskiej jakości, co skutkuje niepłodnością. NAC wspomaga detoksykację, działa przeciwzapalnie wymiatając wolne rodniki, tym samym zmniejsza stan zapalny i stres oksydacyjny w nabłonku jajnika. NAC podnosi poziom glutationu, silnego przeciwutleniacza, a tym samym zwiększa całkowitą zdolność antyoksydacyjną. NAC ma również wpływ na uwalnianie insuliny w komórkach beta trzustki i reguluje receptory insuliny na ludzkich erytrocytach (krwinki czerwone). Wpływając na poprawę wrażliwości komórek na insulinę, NAC może znaleźć zastosowanie u kobiet z PCOS wynikającym z insulinooporności.Wpływ NAC na owulację i ciążę u kobiet z PCOS
Stan zapalny oraz stres oksydacyjny negatywnie wpływają na dojrzewanie oocytów (komórki dające początek komórkom jajowym), powodując problem z zapłodnieniem i implantacją (zagnieżdżeniem) zarodka w błonie śluzowej macicy. Przeprowadzone badania pokazują, że NAC ma pozytywny wpływ na wzrost i dojrzewanie oocytów, a zatem może poprawić wskaźniki ciąż poprzez wytwarzanie dobrej jakości oocytów do zapłodnienia, a także zwiększa wskaźnik żywych urodzeń. Dlatego istnieje coraz więcej badań uzasadniających stosowanie NAC ze względu na jej wpływ na te czynniki jajnikowe w celu poprawy jakości oocytów u kobiet cierpiących na PCOS. W przeprowadzonych badaniach zaobserwowano znaczny wzrost owulacji i wyższy wskaźnik ciąż u kobiet z PCOS przyjmujących NAC w porównaniu do grupy kontrolnej (nie przyjmującej NAC). Ponadto, w grupie leczonej NAC zaobserwowano znaczący wzrost wielkości pęcherzyka jajnikowego oraz średniej grubości endometrium (błony śluzowej macicy). Odpowiednia grubość endometrium jest niezbędna do zagnieżdżenia zarodka. W przeglądzie przeprowadzonym przez Thakker i in. w 2014 r. na 910 kobietach stwierdzono, że wskaźnik owulacji i ciąż był trzykrotnie wyższy u kobiet przyjmujących NAC niż w grupie kontrolnej, przy wyższym wskaźniku żywych urodzeń i mniejszej liczbie skutków ubocznych w pierwszej grupie (kobiety przyjmujące NAC). Kobiety cierpiące na PCOS wykazują wzrost poziomu markerów stanu zapalnego oraz obniżony poziom antyoksydantów. N-acetylocysteina wykazuje obiecujące wyniki w przywracaniu tej równowagi oksydacyjnej i promowaniu wysokiej jakości oocytów o odpowiedniej wielkości pęcherzyków. Zwiększa również wskaźnik owulacji i ciąż z mniejszą liczbą skutków ubocznych, takich jak zespół hiperstymulacji jajników, często obserwowany w przypadku innych leków.Podsumowanie
Dotychczasowe badania nad NAC wskazują jej pozytywny wpływ na wystąpienie owulacji, zagnieżdżenie zarodka oraz utrzymanie ciąży. Wykazano również, że NAC wzmacnia efekt terapii letrozolem, zwiększając wskaźniki ciąż u kobiet z PCOS. W badaniach sprawdzających wpływ NAC na płodność u kobiet z PCOS stosowano NAC w dawce 1200 mg (podzielonej na dwie dawki) od 3 dnia cyklu przez kolejnych 5 dni.Bibliografia
- N-acetylcysteine for polycystic ovary syndrome: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials. Thakker D, Raval A, Patel I, Walia R. Obstet Gynecol Int. 2015: 817849.
- Comparison of the effect of letrozole alone with letrozole plus n-acetylcysteine on pregnancy rate in patients with polycystic ovarian syndrome: a randomized clinical trial. Teimouri B, Mollashahi S, Paracheh M, Farzaneh F. Int J Women's Health Reprod Sci. 2021;9:75–79.
- A Review on Various Uses of N-Acetyl Cysteine. Mokhtari V. et al. Cell J . 2017 Apr-Jun;19(1):11-17.
- N-Acetylcysteine as an Adjuvant to Letrozole for Induction of Ovulation in Infertile Patients with Polycystic Ovary Syndrome. Mostajeran F. et al. Adv Biomed Res . 2018 Jun 25;7:100. doi: 10.4103
- Grafika: Canva.com