Diagnoza PCOS
Zespół Policystycznych Jajników jest najczęściej występującym zaburzeniem endokrynologicznym , które dotyka od 5 do 20% kobiet w wieku rozrodczym. Rozpoznanie PCOS opiera się na obecności dwóch z trzech następujących kryteriów rotterdamskich: brak lub rzadkie występowanie owulacji, kliniczne lub biochemiczne objawy hiperandrogenizmu; obecność policystycznych jajników na przezpochwowym USG (USG TV). Patogeneza PCOS nie jest do końca […]
Rozpoznanie PCOS opiera się na obecności dwóch z trzech następujących kryteriów rotterdamskich:
- brak lub rzadkie występowanie owulacji,
- kliniczne lub biochemiczne objawy hiperandrogenizmu;
- obecność policystycznych jajników na przezpochwowym USG (USG TV).
Patogeneza PCOS nie jest do końca znana. Wiadomo jednak, że w rozwoju tego zaburzenia biorą udział czynniki genetyczne, środowiskowe i hormonalne.Istnieją dwie przyczyny wynikające z problemów hormonalnych:a. wysoki poziom androgenów (tzw. hormonów męskich),b. wysoki poziom insuliny (insulinooporność).Dodatkowo, często przyczyną rozwoju PCOS jest nadwaga lub otyłość.
Co może wskazywać na PCOS?
- w badaniach hormonów nieprawidłowe poziomy LH i FSH,
- nieregularne cykle owulacyjne lub brak owulacji,
- nadmierne owłosienie typu męskiego (hirsutyzm),
- trądzik,
- nieregularne, rzadkie miesiączki lub ich brak,
- policystyczne jajniki w badaniu USG (> 12 pęcherzyków w każdym jajniku i/lub objętość jajnika > 10 ml),
- nadwaga/ otyłość,
- zaburzenia lipidowe (np. wysoki poziom cholesterolu całkowitego),
- nadciśnienie tętnicze,
- insulinooporność,
- bóle w miednicy mniejszej - wynikające z ucisku powiększonych jajników.
Pozostałe objawy PCOS:
- nadmierna senność po posiłku,
- przewlekłe zmęczenie,
- ciągłe uczucie zimna (słaba tolerancja na zimno),
- bóle stawów,
- rogowacenie ciemne,
- bóle głowy,
- nadmierna ochota na słodycze.
Policystyczne jajniki w usg
Obraz policystycznych jajników w dopochwowym badaniu usg u ginekologa nie jest wystarczający do postawienia diagnozy PCOS. Zespół policystycznych jajników to zespół objawów. W tym przypadku, należy wykonać badania biochemiczne.
Okazuje się, że jajniki mogą wyglądać inaczej w każdym cyklu, wszystko zależy od owulacji. Przypominając to, co się dzieje podczas cyklu menstruacyjnego - FSH i estrogeny powodują wzrost pęcherzyków Graafa - tylko jeden z tych pęcherzyków powinien wysunąć się na prowadzenie, dojrzeć i pęknąć podczas owulacji uwalniając komórkę jajową. Jeśli jednak z jakiegoś powodu nie doszło do owulacji (taka sytuacja czasem może wystąpić u zdrowych kobiet), w obrazie usg pojawi się większa ilość pęcherzyków tzw. policystycznych jajników.
Pojawienie się policystycznych jajników oznacza po prostu, że nie miałaś owulacji w tym miesiącu. Nie wyjaśnia, dlaczego nie miałaś owulacji, ani nie przewiduje, czy będziesz miała owulację w przyszłości.
Z PCOS mogą wystąpić policystyczne jajniki (PCO), ale nie są one specyficzne dla tego zespołu. Tak naprawdę możesz mieć prawidłowe usg dopochwowe - brak wielotorbielowatych jajników, a mimo wszystko mieć PCOS. Wielotorbielowate jajniki występują w innych sytuacjach, takich jak przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej, podczas której nie dochodzi do owulacji, a nawet u normalnych, zdrowych kobiet. W badaniach wykazano, że zdrowe kobiety mają policystyczne jajniki przez ok. 1/4 cykli w swoim życiu. Co ważne, u nastolatek obraz policystycznych jajników oraz dłuższe cykle niż u kobiet dorosłych są czymś normalnym. Objawy te mogą być niepokojące, jeśli będą utrzymywać się dłużej niż przez kilka pierwszych lat od pierwszego cyklu.
Typy PCOS
Wyróżniamy 4 typy PCOS w zależność od przyczyny.
- PCOS związane z insulinoopornością - jest najczęściej występującym typem PCOS.
- PCOS nadnerczowe - wynikające z nadmiernego stresu (przewlekły stres).
- PCOS "post - pill" - występuje wtedy, gdy otrzymałaś diagnozę PCOS po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej, przy czym przed przyjęciem AH nie miałaś problemów z PCOS).
- PCOS związane ze stanem zapalnym - przyczyną rozwoju PCOS jest wszystko, co może powodować stan zapalny, np. zespół jelita drażliwego, SIBO, nietolerancja nabiału, niezdiagnozowana celiakia, Hashimoto itp.
