Zastosowanie N-acetylocysteiny (NAC) w PCOS

N-acetylocysteina (NAC) jest pochodną N-acetylową aminokwasu L-cysteiny. NAC działa przeciwzapalnie, ponieważ jest prekursorem glutationu, silnego antyoksydantu. NAC znalazła zastosowanie jako antidotum na zatrucie paracetamolem, jednak coraz więcej doniesień naukowych opisuje wpływ NAC na poprawę płodności u kobiet z Zespołem Policystycznych Jajników oraz często towarzyszącej temu zespołowi insulinooporności. Zespół Policystycznych Jajników (PCOS) Niepłodność charakteryzuje się niemożnością […]
N-acetylocysteina (NAC) jest pochodną N-acetylową aminokwasu L-cysteiny. NAC działa przeciwzapalnie, ponieważ jest prekursorem glutationu, silnego antyoksydantu.NAC znalazła zastosowanie jako antidotum na zatrucie paracetamolem, jednak coraz więcej doniesień naukowych opisuje wpływ NAC na poprawę płodności u kobiet z Zespołem Policystycznych Jajników oraz często towarzyszącej temu zespołowi insulinooporności.

Zespół Policystycznych Jajników (PCOS)

Niepłodność charakteryzuje się niemożnością zajścia w ciążę w ciągu roku, mimo regularnych stosunków płciowych. Przyczyną niepłodności może być czynnik męski, żeński lub mieszany. Najczęstszą przyczyną niepłodności u kobiet są zaburzenia owulacji (35-40%), z których prym wiedzie Zespół Policystycznych Jajników (PCOS). PCOS wiąże się również z powikłaniami ciąży, takimi jak nawracająca utrata ciąży (RPL).

Stan zapalny w PCOS

U kobiet cierpiących na PCOS obserwuje się zaburzenia równowagi oksydacyjno-przeciwutleniającej, a ten stres oksydacyjny jest spowodowany różnymi nieprawidłowościami metabolicznymi, takimi jak otyłość, hiperinsulinemia i dyslipidemia.  Markery zapalne stymulują produkcję androgenów w jajnikach, prowadząc do hiperandrogenizmu, a tym samym wiążą PCOS z zapaleniem . TNF-α (cytokina prozaplana) jest znanym mediatorem insulinooporności . Dlatego w nabłonku jajnika tworzy się błędne koło, w wyniku którego powstają torbiele, pęcherzyki jajnikowe niskiej jakości, co skutkuje niepłodnością.NAC wspomaga detoksykację, działa przeciwzapalnie wymiatając wolne rodniki, tym samym zmniejsza stan zapalny i stres oksydacyjny w nabłonku jajnika. NAC podnosi poziom glutationu, silnego przeciwutleniacza, a tym samym zwiększa całkowitą zdolność antyoksydacyjną.NAC ma również wpływ na uwalnianie insuliny w komórkach beta trzustki i reguluje receptory insuliny na ludzkich erytrocytach (krwinki czerwone). Wpływając na poprawę wrażliwości komórek na insulinę, NAC może znaleźć zastosowanie u kobiet z PCOS wynikającym z insulinooporności.

Wpływ NAC na owulację i ciążę u kobiet z PCOS

Stan zapalny oraz stres oksydacyjny negatywnie wpływają na dojrzewanie oocytów (komórki dające początek komórkom jajowym), powodując problem z zapłodnieniem i implantacją (zagnieżdżeniem) zarodka w błonie śluzowej macicy.Przeprowadzone badania pokazują, że NAC ma pozytywny wpływ na wzrost i dojrzewanie oocytów, a zatem może poprawić wskaźniki ciąż poprzez wytwarzanie dobrej jakości oocytów do zapłodnienia, a także zwiększa wskaźnik żywych urodzeń.  Dlatego istnieje coraz więcej badań uzasadniających stosowanie NAC ze względu na jej wpływ na te czynniki jajnikowe w celu poprawy jakości oocytów u kobiet cierpiących na PCOS.W przeprowadzonych badaniach zaobserwowano znaczny wzrost owulacji i wyższy wskaźnik ciąż u kobiet z PCOS przyjmujących NAC w porównaniu do grupy kontrolnej (nie przyjmującej NAC). Ponadto, w grupie leczonej NAC zaobserwowano znaczący wzrost wielkości pęcherzyka jajnikowego oraz średniej grubości endometrium (błony śluzowej macicy). Odpowiednia grubość endometrium jest niezbędna do zagnieżdżenia zarodka.W przeglądzie przeprowadzonym przez Thakker i in. w 2014 r. na 910 kobietach stwierdzono, że wskaźnik owulacji i ciąż był trzykrotnie wyższy u kobiet przyjmujących  NAC niż w grupie kontrolnej, przy wyższym wskaźniku żywych urodzeń i mniejszej liczbie skutków ubocznych w pierwszej grupie (kobiety przyjmujące NAC).Kobiety cierpiące na PCOS wykazują wzrost poziomu markerów stanu zapalnego oraz obniżony poziom antyoksydantów. N-acetylocysteina wykazuje obiecujące wyniki w przywracaniu tej równowagi oksydacyjnej i promowaniu wysokiej jakości oocytów o odpowiedniej wielkości pęcherzyków. Zwiększa również wskaźnik owulacji i ciąż z mniejszą liczbą skutków ubocznych, takich jak zespół hiperstymulacji jajników, często obserwowany w przypadku innych leków.

Podsumowanie

Dotychczasowe badania nad NAC wskazują jej pozytywny wpływ na wystąpienie owulacji, zagnieżdżenie zarodka oraz utrzymanie ciąży. Wykazano również, że NAC wzmacnia efekt terapii letrozolem, zwiększając wskaźniki ciąż u kobiet z PCOS. W badaniach sprawdzających wpływ NAC na płodność u kobiet z PCOS stosowano NAC w dawce 1200 mg (podzielonej na dwie dawki) od 3 dnia cyklu przez kolejnych 5 dni.   

Bibliografia

  • N-acetylcysteine for polycystic ovary syndrome: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials. Thakker D, Raval A, Patel I, Walia R. Obstet Gynecol Int. 2015: 817849.
  • Comparison of the effect of letrozole alone with letrozole plus n-acetylcysteine on pregnancy rate in patients with polycystic ovarian syndrome: a randomized clinical trial. Teimouri B, Mollashahi S, Paracheh M, Farzaneh F. Int J Women's Health Reprod Sci. 2021;9:75–79.
  • A Review on Various Uses of N-Acetyl Cysteine. Mokhtari V. et al. Cell J . 2017 Apr-Jun;19(1):11-17.
  • N-Acetylcysteine as an Adjuvant to Letrozole for Induction of Ovulation in Infertile Patients with Polycystic Ovary Syndrome. Mostajeran F. et al. Adv Biomed Res . 2018 Jun 25;7:100. doi: 10.4103
  • Grafika: Canva.com
ciąża NAC owulacja pcos płodność stan zapalny zaburzenia miesiączkowania