Dlaczego warto jeść śniadania?

Insulinoopornośc (IO) jest stanem obniżonej wrażliwości komórek organizmu na działanie insuliny wydzielanej przez trzustkę i jest dużym krokiem w kierunku cukrzycy typu 2. Ponadto, IO sprzyja rozwojowi nadciśnienia tętniczego, hiperlipidemii (wysoki poziom cholesterolu i/lub triglicerydów), miażdżycy tętnic, hiperprolaktynemii oraz Zespołu Policystycznych Jajników (PCOS). Styl życia osób z insulinoopornością i/lub cukrzycą typu 2 charakteryzuje się nieregularnymi […]
Insulinoopornośc (IO) jest stanem obniżonej wrażliwości komórek organizmu na działanie insuliny wydzielanej przez trzustkę i jest dużym krokiem w kierunku cukrzycy typu 2. Ponadto, IO sprzyja rozwojowi nadciśnienia tętniczego, hiperlipidemii (wysoki poziom cholesterolu i/lub triglicerydów), miażdżycy tętnic, hiperprolaktynemii oraz Zespołu Policystycznych Jajników (PCOS).Styl życia osób z insulinoopornością i/lub cukrzycą typu 2 charakteryzuje się nieregularnymi posiłkami, pomijaniem śniadań i obfitym posiłkiem spożywanym w godzinach wieczornych. Dodatkowo, bardzo często dochodzi u tych osób do podjadania, zbyt małej ilości snu, palenia tytoniu, spożywania alkoholu i braku ruchu.

Pomijanie śniadań a rozwój insulinooporności

Powszechnie uważa się, że pomijanie śniadań ma negatywny wpływ na stan zdrowia.W badaniu przeprowadzonym przez H.J. Joo i współpracowników zaobserwowano, że zmniejszona cotygodniowa częstotliwość śniadań była związana z wyższym ryzykiem insulinooporności u osób bez cukrzycy. Dodatkowo, pomijanie śniadań było istotnie związane z najwyższym prawdopodobieństwem wystąpienia insulinooporności. W przeprowadzonych badaniach stwierdzono istotny związek między pomijaniem śniadań a przyrostem masy ciała, insulinoopornością, miażdżycą oraz cukrzycą typu 2.Ponadto, pomijanie śniadania może zmniejszyć dobowy wydatek energetyczny i podnieść poziom glukozy we krwi.Badanie zdrowych kobiet z prawidłową masą ciała wykazało, że pomijanie śniadania prowadziło do wyższych stężeń cholesterolu całkowitego w osoczu i cholesterolu LDL oraz niższej wrażliwości na insulinę niż u kobiet, które spożywały śniadanie.W innym badaniu stwierdzono, że spożywanie śniadania pomaga w zmniejszeniu apetytu i stabilizacji stężenia glukozy we krwi.Wyniki badań potwierdzają, że spożywanie śniadania może pomóc w zapobieganiu cukrzycy poprzez obniżenie insulinooporności w porównaniu z pomijaniem śniadania.Ponadto, odnotowano, że spożycie większej części kilokalorii w pierwszej połowie dnia wiązało się z lepszą wrażliwością komórek na insulinę, większą utratą masy ciała, zmniejszeniem obwodu talii i procentowej zawartości tkanki tłuszczowej.

Nawyki podczas spożywania posiłków a insulinooporność

Nie bez znaczenia jest również to w jakich warunkach i w jaki sposób spożywamy posiłki. W badaniu przeprowadzonym przez Pablo Méndez-Hernándeza i współpracowników za pomocą skali  MHQ (jakość nawyków podczas posiłków) autorzy oceniali 4 nawyki żywieniowe:
  • ilość czasu przeznaczonego na posiłek,
  • rozpraszanie uwagi podczas jedzenia,
  • miejsce i towarzystwo podczas posiłku,
  • samodzielność w doborze porcji i składu posiłku.
Wyższe wyniki w skali MHQ uzyskały osoby, które spożywały posiłki bez pośpiechu, miały wystarczającą ilość czasu na konsumpcję posiłku, jadły bez rozpraszania uwagi (czytanie, praca, oglądanie telewizji), same wybierały ilość i jakość produktów, a większość posiłków spożywały w domu , często z rodzinami. Na przestrzeni 8 lat zaobserwowano, że częstość występowania insulinooporności (HOMA-IR > 3,2) była niższa w tej grupie w porównaniu z osobami , któe uzyskały niskie wyniki w  MHQ (1,2% vs 12,5%). Osoby z niskimi wynikami MHQ miały ok. 11-krotnie większe ryzyko rozwoju insulinooporności, podczas gdy u osób ze średnim wynikiem ryzyko IO było około 5-krotnie większe w porównaniu z grupą z wysokimi wynikami MHQ.W przeprowadzonych badaniach wykazano, że pojedyncze zachowania podczas posiłków, takie jak rozpraszanie uwagi podczas jedzenia, brak czasu na posiłek, pomijanie śniadań, pośpiech podczas posiłków, jedzenie poza domem, szybkie jedzenie  mogą sprzyjać niezdrowej diecie i wyższemu wskaźnikowi BMI. Te niepożądane zachowania podczas posiłków są również związane z przedłużającym się stanem zapalnym, a także rozwojem insulinooporności, dyslipidemii i zespołu metabolicznego.

Podsumowanie

Spożywanie śniadania sprzyja poprawie wrażliwości komórek na insulinę. Nawyk spożywania śniadania stanowi ważny czynnik zmniejszający ryzyko rozwoju insulinooporności oraz cukrzycy typu 2.    

Bibliografia

  • Reaven G.M. Pathophysiology of insulin resistance in human disease. Physiol. Rev. 1995;75:473–486.
  • Kobayashi F., Ogata H., Omi N., Nagasaka S., Yamaguchi S., Hibi M., Tokuyama K. Effect of breakfast skipping on diurnal variation of energy metabolism and blood glucose. Obes. Res. Clin. Pract. 2014;8:e249–e257.
  • Shigeta H., Shigeta M., Nakazawa A., Nakamura N., Yoshikawa T. Lifestyle, obesity, and insulin resistance. Diabetes Care. 2001;24:608.
  • Esmaillzadeh A., Kimiagar M., Mehrabi Y., Azadbakht L., Hu F.B., Willett W.C. Dietary patterns, insulin resistance, and prevalence of the metabolic syndrome in women. Am. J. Clin. Nutr. 2007;85:910–918.
  • Horikawa C., Kodama S., Yachi Y., Heianza Y., Hirasawa R., Ibe Y., Saito K., Shimano H., Yamada N., Sone H. Skipping breakfast and prevalence of overweight and obesity in Asian and Pacific regions: A meta-analysis. Prev. Med. 2011;53:260–267.
  • Timlin M.T., Pereira M.A. Breakfast Frequency and Quality in the Etiology of Adult Obesity and Chronic Diseases. Nutr. Rev. 2007;65:268–281.
  • Yoo K.-B., Suh H.-J., Lee M., Kim J.-H., Kwon J.A., Park E.-C. Breakfast Eating Patterns and the Metabolic Syndrome: The Korea National Health and Nutrition Examination Survey (KNHANES) 2007–2009. HEC Press; Jouy-en-Josas, France: 2014
  • Farshchi H.R., Taylor M.A., Macdonald I.A. Deleterious effects of omitting breakfast on insulin sensitivity and fasting lipid profiles in healthy lean women. Am. J. Clin. Nutr. 2005;81:388–396.
  • Pereira M.A., Erickson E., McKee P., Schrankler K., Raatz S.K., Lytle L.A., Pellegrini A.D. Breakfast Frequency and Quality May Affect Glycemia and Appetite in Adults and Children. J. Nutr. 2010;141:163–168.
  • Joo H.J. et al.: Association between Frequency of Breakfast Consumption and Insulin Resistance Using Triglyceride-Glucose Index: A Cross-Sectional Study of the Korea National Health and Nutrition Examination Survey (2016-2018). Int J Environ Res Public Health . 2020 May 10;17(9):3322.
  • Mendez-Hernandez P, Dosamantes-Carrasco LD, Siani C, et al. Mealtime habits and risk of developing the metabolic syndrome or insulin resistance among Mexican adults. Br J Nutr. 2016;11(10):1824–1833.
  • Grafika: Canva.com
cukrzyca dieta HOMAIR insulinooporność odchudzanie pcos