Rola melatoniny w PCOS

Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest częstym zaburzeniem endokrynologicznym, które dotyka około 7-10% kobiet w wieku rozrodczym. Zespół ten  charakteryzuje się połączeniem nieregularnych cykli miesiączkowych, niepłodności, hirsutyzmu/trądziku, otyłości centralnej oraz pojawieniem się „policystycznych” jajników w USG. Chociaż dokładna patofizjologia PCOS nie jest jeszcze w pełni poznana, dowody sugerują, że hiperandrogenizm (wysoki poziom androgenów u kobiet) odgrywa […]
Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest częstym zaburzeniem endokrynologicznym, które dotyka około 7-10% kobiet w wieku rozrodczym. Zespół ten  charakteryzuje się połączeniem nieregularnych cykli miesiączkowych, niepłodności, hirsutyzmu/trądziku, otyłości centralnej oraz pojawieniem się „policystycznych” jajników w USG. Chociaż dokładna patofizjologia PCOS nie jest jeszcze w pełni poznana, dowody sugerują, że hiperandrogenizm (wysoki poziom androgenów u kobiet) odgrywa główną rolę w tym zespole.  Hiperandrogenizm może wystąpić z powodu odpowiedzi zapalnej nieprawidłowych komórek osłonki jajnika na wolne rodniki tlenowe.Zarówno hiperandrogenizm wewnątrzjajnikowy, jak i stres oksydacyjny są uważane za możliwe czynniki zaburzeń rozwoju pęcherzyków i owulacji, które są typowe dla PCOS. Wynikający z tego przewlekły brak owulacji jest przyczyną nieregularnych cykli menstruacyjnych oraz niepłodności, które stanowią jedną z głównych dolegliwości dotkniętych nią kobiet.Melatonina jest głównym hormonem szyszynki biorącym udział w regulacji rytmu okołodobowego. Hormon ten jest również w niewielkiej ilości wytwarzany w innych narządach, takich jak przewód pokarmowy, skóra, siatkówka, szpik kostny i limfocyty. Wydzielanie melatoniny regulowane jest poprzez cykl światło-ciemność - wydzielana jest w nocy, natomiast ekspozycja na światło tłumi uwalnianie tego hormonu.

Melatonina a rozwój PCOS

W przeprowadzonych badaniach zaobserwowano, że u pacjentek z PCOS występuje wysoki poziom melatoniny w surowicy, jednak stężenie melatoniny w płynie pęcherzykowym jest niższe niż u zdrowych kobiet. Stwierdzono, że niedobór melatoniny zmienia sekrecję gonadotropin,  syntezę FSH i zwiększa  LH, przy czym zaburzenie stosunku LH do FSH  jest charakterystyczne dla zespołu policystycznych jajników.

Suplementacja melatoniny

W  badaniach  skupiających się na suplementacji melatoniny u kobiet z PCOS zaobserwowano:
  • poprawę regularności cykli menstruacyjnych,
  • redukcję stężenia androgenów oraz hirsutyzmu (nadmierne owłosienie u kobiet),
  • spadek poziomu AMH,
  • obniżenie cholesterolu LDL,
  • wzrost poziomu FSH.
 Podsumowując, leczenie melatoniną u pacjentek z PCOS może poprawić jakość oocytu i zarodka, zwiększyć liczbę dojrzałych oocytów, zmniejszyć otyłość i złagodzić stan zapalny, który leży u podstaw rozwoju insulinooporności. Ponadto, melatonina wykazuje działanie ochronne na ciałko żółte, co z kolei wpływa na wzrost poziomu progesteronu.

Jak wspierać syntezę melatoniny?

Przede wszystkim warto zadbać o higienę snu,  czyli odpowiednie przygotowanie sypialni przed pójściem spać. Ważne, żeby w sypialni było ciemno i chłodno. Na minimum godzinę przed snem warto zrezygnować z korzystania z tv, komputera czy telefonu, żeby nie eksponować. się na działanie niebieskiego światła. Dodatkowo warto zadbać w diecie o produkty wspierające produkcję melatoniny tj.: owies, banany,  ananasy, orzechy włoskie, oliwę z oliwek.    

Bibliografia

  • Mojaverrostami S. et al.: The role of melatonin in polycystic ovary syndrome: A review. Int J Reprod Biomed . 2019 Dec 30;17(12):865-882.
  • Tagliaferri V et al.: Melatonin Treatment May Be Able to Restore Menstrual Cyclicity in Women With PCOS: A Pilot Study. Reprod Sci . 2018 Feb;25(2):269-275.
  • Jamilian M. et al.: Effects of Melatonin Supplementation on Hormonal, Inflammatory, Genetic, and Oxidative Stress Parameters in Women With Polycystic Ovary Syndrome. Front Endocrinol (Lausanne) . 2019 May 14;10:273.
  • Tan D-X. et al.: Melatonin as a Potent and Inducible Endogenous Antioxidant: Synthesis and Metabolism. Molecules . 2015 Oct 16;20(10):18886-906.
  • Grafika: Canva.com
hormony jajniki melatonina pcos płodność policystyczne policystyczne jajniki sen