Niedoczynność tarczycy – biorę leki i nadal czuję się zmęczona. Co robić?
Zanim napiszę więcej o działaniu samych głodówek, warto opowiedzieć co nie co o samej diecie. Wiele osób nadal postrzega słowo “dieta”, jako coś co nas ogranicza i wiąże się z konkretnymi restrykcjami żywieniowymi i niedojadaniem.
Czy pomimo przyjmowania leków w niedoczynności tarczycy, nadal czujesz się zmęczona, zasypiasz praktycznie na stojąco, Twoja masa ciała ciągle wzrasta, a włosy lata świetności mają już za sobą? Jeśli odpowiedziałaś twierdząco, na któreś z powyższych pytań, prawdopodobnie masz problem z wchłanianiem leku i/lub konwersją hormonu T4 do T3. Sprawdź, co możesz zrobić by poczuć się lepiej.
Konwersja - co to takiego?
Zacznijmy od początku. Podwzgórze wydziela tyreoliberynę, żeby dać informację przysadce mózgowej, że potrzebne są hormony tarczycy. Przysadka mózgowa z kolei wydziela tyreotropinę (TSH), która stymuluje tarczycę do wydzielania tyroksyny (T4). Tyroksyna jest nieaktywną formą hormonów tarczycy, co oznacza, że nie jest w stanie oddziaływać na tkanki. Aby tarczyca mogła spełniać swoje funkcje, T4 musi zostać przekształcone do T3, czyli aktywnej formy hormonów tarczycy. Następnie przekonwertowany (przekształcony) hormon w postaci T3 dociera do tkanek i oddziałuje na komórki uruchamiając w nich odpowiednią reakcję. Tak się dzieje, gdy Twój organizm jest w homeostazie (równowadze).Dlatego, sprawdzając pracę tarczycy badamy poza TSH stężenia fT4 i fT3 (freeT4 i freeT3), czyli wolnych hormonów tarczycy. "Wolne", czyli niezwiązane z białkiem, mogące wpływać na komórki organizmu.W tym miejscu możemy zadać pytanie "Co się dzieje, gdy organizm nie jest w równowadze?"Okazuje się, że przy występowaniu czynników zaburzających konwersję (o tym opowiemy sobie w dalszej części tego artykułu) część wolnej tyroksyny przekształca się w rT3, czyli odwrotna T3. rT3 ma taką samą strukturę molekularną jak T3, jednak jest nieaktywną, wyłączoną wersją tego hormonu. Dodatkowo, rT3 może przyłączać się do receptorów znajdujących się w komórkach przeznaczonych dla trójjodotyroniny, tym samym blokując działanie aktywnej formy T3. To właśnie dlatego odczuwasz objawy niedoczynności tarczycy, pomimo stosowania leków.Dlaczego czuję się źle mimo stosowania leku?
U osób chorych na niedoczynność tarczycy stężenia jednego lub obu hormonów są niskie, dlatego zachodzi konieczność przyjmowania hormonów. Po wprowadzeniu farmakoterapii zazwyczaj poziomy hormonów wracają do normy. Jeśli podczas stosowania leku (najczęściej zawierającego lewotyroksynę, czyli syntetyczną tyroksynę - T4) poziom T4 jest w normie, a T3 niskie, prawdopodobnie masz problem z konwersją. Pamiętaj, że lewotyroksyna, którą przyjmujesz w postaci Euthyroxu czy Letroxu, aby spełniać swoją rolę musi zostać przekształcona w organizmie w T3.Bardzo ważne jest zatem stworzenie odpowiednich warunków organizmowi, aby konwersja T4 do T3 zachodziła prawidłowo.Poniżej opiszę najważniejsze czynniki zakłócające konwersję i sposoby ich eliminacji.Stres
Stres może występować pod wieloma postaciami. Może być nim brak lub słaba jakość snu, wysokoprzetworzona, niedoborowa dieta (czyli sposób odżywiania), zła atmosfera w pracy, problemy w związku, odwodnienie itp. Jeśli jesteś na skraju wyczerpania, źle sypiasz, jesteś drażliwa i nerwowa, miewasz nagłe wybuchy płaczu, ciągle pobudzasz się kawą lub napojami energetycznymi, masz duży problem z chroniczym stresem.Kortyzol wydzielany podczas stresu wraz z adrenaliną powodują obniżenie stężenia tyroksyny, a tym samym wzrost wydzielanej przez przysadkę tyreotropiny (TSH), co skutkuje spowolnieniem pracy tarczycy.Ponadto, kortyzol zaburza konwersję T4 do T3 oraz powoduje powstawanie rT3, które konkuruje z T3 o te same receptory, blokując tym samym działanie aktywnego hormonu.W takiej sytuacji warto zadbać o higienę snu (spanie w ciemnym, dobrze przewietrzonym pomieszczeniu, bez źródeł światła - diody itp.), unikanie niebieskiego światła w porach wieczornych (tv, komputer, telefon), relaks przed snem (lekka lektura, kąpiel w wannie w soli magnezowej).Warto zrezygnować lub przynajmniej ograniczyć kofeinę i alkohol.W przypadku chronicznego stresu przydatne mogą być adaptogeny, czyli rośliny wykazujące działanie normalizujące na organizm, zwiększające odporność ustroju na czynniki stresogenne. Należy jednak stosować je z rozwagą.Czasem w problemach z permanentny stresem bardzo dobrym rozwiązaniem jest psychoterapia.
Niedobory pokarmowe
Niektóre składniki odżywcze są szczególnie istotne dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy.Jednym z kluczowych składników pokarmowych wpływających na konwersję jest selen. Selen wchodzi w skład enzymu – dejodynazy, który bierze udział w przekształceniu tyroksyny (T4) do trójjodotyroniny (T3). W przypadku niedoboru tego składnika dochodzi do obniżenia konwersji T4 do T3, co skutkuje spadkiem stężenia trójjodotyroniny i wystąpienia objawów niedoczynnej tarczycy.Kolejnym składnikiem, ważnym z punktu widzenia tarczycy i konwersji T4 do T3, jest żelazo. Żelazo jest składnikiem tarczycowej peroksydazy jodującej, która odpowiada za aktywację przemiany tyroksyny oraz T3. Niedobór żelaza w organizmie prowadzi do obniżenia poziomu T3.Niskie stężenie cynku w organizmie również uniemożliwia konwersję do T3.Z kolei kwasy tłuszczowe omega - 3 (DHA i EPA) pobudzają konwersję T4 do T3. Warto zatem zadbać, aby stosunek kwasów omega - 3 do omega - 6 w diecie wynosił 1:4-5.Wątroba
20% konwersji zachodzi w wątrobie, więc każdy problem związany z tym narządem będzie negatywnie wpływał na konwersję hormonów tarczycy.W przypadku np. stłuszczenia wątroby warto stosować ostropest plamisty wspierający regenerację hepatocytów (komórek wątrobowych), a przede wszystkim stosować dietę lekkostrawną.Stan wątroby można sprawdzić wykonując badania prób wątrobowych: ALT, AST, GGTP, bilirubina).Podsumowując, aby zadbać o prawidłową konwersję hormonów tarczycy zacznij od podstaw tj.: dieta, sen, relaks, a dopiero po wykonaniu odpowiednich badań wprowadź niezbędną suplementację.Nie należy zapominać również o prawidłowym wchłanianiu leku. O tym, co zrobić by zwiększyć przyswajanie lewotyroksyny pisałam tutaj.Jeśli potrzebujesz diety w niedoczynności tarczycy, ułożymy ją dla Ciebie:
