Czy picie kawy jest zdrowe?
Czy rzeczywiście kawa zwiększa ryzyko osteoporozy, nadciśnienia tętniczego? Jaka jest bezpieczna dawka kofeiny spożyta z kawą? W jakich godzinach pić kawę, żeby nie zaburzać snu? Odpowiedzi na te wszystkie pytania znajdziesz w artykule. Kawa pochodzi z Afryki, jej picie zapoczątkowali Arabowie w XI w., a pierwsza kawiarnia została założona w 1683r. w Wiedniu przez Polaka […]
Mała czarna - jakie ma właściwości? Czy jest zwykłą używką, szkodliwą dla zdrowia czy wartościowym naparem?
Umiarkowane spożycie kofeiny, w niektórych artykułach określane mianem dawki "leczniczej", wynosi 200 mg, co odpowiada 4 filiżankom espresso, 3 filiżankom kawy rozpuszczalnej lub 2 filiżankom kawy mielonej parzonej.Największą ilość kofeiny zawiera kawa mielona sypana (średnio 85 mg/ 125 ml naparu), następnie kawa rozpuszczalna (65 mg/ 125 ml - średnio 95 - 105 mg), a espresso (60 mg/ 30 ml - średnio 35 - 100 mg).W kawie znajdziemy witaminy z gr B (głównie B3), magnez oraz potas. Filiżanka kawy zawiera więcej antyoksydantów niż szklanka soku z grejpfrutów, borówek amerykańskich, malin czy pomarańczy.Okres półtrwania kofeiny wynosi ok. 3-4 godziny, natomiast u kobiet ciężarnych czas ten wydłuża się do 9-11 godzin. Oznacza to, że po tym czasie w Naszym organizmie pozostanie jeszcze 1/2 spożytej dawki kofeiny, dlatego picie kawy po godzinie 15 nie jest zalecane w kontekście dbania o sen.Pozytywne skutki zdrowotne nawykowego picia kawy obejmują mniejszą częstość występowania cukrzycy typu 2, kamieni nerkowych, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera, dny moczanowej, zwłóknienia wątroby, niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby, marskości wątroby, raka wątroby i przewlekłej choroby wątroby.WŁAŚCIWOŚCI ZDROWOTNE KAWY
W badaniach stwierdzono, że umiarkowane spożycie kawy (ok. 4 filiżanek dziennie) wiąże się z mniejszym ryzykiem rozwoju chorób układu krążenia (w tym udaru)
Polskie badania populacyjne wskazują, iż picie 3–4 filiżanek kawy dziennie wiąże się z niższym ryzykiem nadciśnienia tętniczego (NT) niż spożywanie jednej lub mniej filiżanek. Jest to szczególnie widoczne w grupie kobiet. Natomiast, picie kawy w połączeniu z paleniem papierosów zwiększa ryzyko wystąpienia NT. Konsumpcja kawy może powodować wzrost ciśnienia tętniczego u osób, które nie piją nawykowo tego napoju, natomiast w przypadku osób regularnie spożywających ten napar, wpływ ten jest niewielki.Spożywanie kawy bezkofeinowej także wiąże się z obniżonym ryzykiem NT – z uwagi na obecność kwasu chlorogenowego.W przeciwieństwie do kawy, znacząco wyższe ryzyko nadciśnienia jest związane ze spożywaniem napojów typu cola.Picie kawy i zawartej w niej kofeiny zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 i poprawia metabolizm glukozy
Substancje zawarte w kawie, tj. m.in. kofeina, kwas chlorogenowy i magnez, aktywnie wpływają na metabolizm glukozy i insuliny. Zmniejszają one osoczowe stężenie glukozy na czczo, usprawniają jej wykorzystanie w organizmie człowieka oraz zwiększają wrażliwość komórek na działanie insuliny.Konsumpcja kawy prawdopodobnie zmniejsza ryzyko wystąpienia otyłości
Kwas chlorogenowy, jeden ze składników czarnego naparu, zmniejsza zawartość tkanki tłuszczowej, poprzez nasilenie procesów jej rozkładu, natomiast kofeina ogranicza absorpcję kwasów tłuszczowych w świetle jelita.Zwyczajowe spożycie kawy wiąże się również ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia zaburzeń neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona czy Alzheimera
W metaanalizie 26 badań wykazano, że spożywanie 3 filiżanek kawy na dobę zmniejsza ryzyko rozwoju choroby Parkinsona aż o 25%. Warto nadmienić, że codzienna konsumpcja 2–3 filiżanek kawy zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji o 9–20% i poprawia samopoczucie.Konsumpcja czarnego naparu zmniejsza ryzyko rozwoju niektórych rodzajów nowotworów
Kawa jest źródłem cennych antyoksydantów – kwasów chlorogenowego i kawowego, które neutralizują wolne rodniki tlenowe w organizmie. Konsumpcja kawy może zmniejszać ryzyko wystąpienia niektórych rodzajów nowotworów, jak np. jelita grubego czy piersi. W przypadku nowotworu jelita grubego, potencjalny mechanizm ochronny kawy obejmuje nasilenie perystaltyki jelit, zwiększenie wydalania kwasów żółciowych wraz z kałem czy zmianę składu mikroflory jelitowej. Z kolei w odniesieniu do nowotworu piersi polega on na wzroście stężenia globuliny wiążącej hormony płciowe i obniżeniu biodostępności testosteronu.Umiarkowane spożycie kofeiny (≤ 400 mg/d.) nie wpływa na częstość występowania złamań, gęstość mineralną kości czy metabolizm wapnia
Negatywne skutki spożywania kawy:
- spożywanie kawy zmniejsza napięcie zwieracza dolnego przełyku i przez to zwiększa objawy choroby refluksowej przełyku,
- u osób chronicznie zestresowanych kawa zwiększa wydzielanie kortyzolu (hormonu stresu) i adrenaliny, nasilając tym samym stres i pogłębiając jego skutki.
Bibliografia
- Zdrojewicz Z., Grześkowiak K., Łukasiewicz M., Czy picie kawy jest zdrowe?, Med Rodz 2016; 19(3): 138-145.
- Pelczyńska M., Bogdański P., Prozdrowotne właściwości kawy, Varia Medica 2019, tom 3, nr 4, 311 - 317.
- Kolb H., Kempf K., Martin S., Health Effects of Coffee: Mechanism Unraveled?, Nutrients. 2020.
- Grafika: Canva.com
